- योग्य दिशा आणि योग्य मार्गदर्शन:
मोठी स्वप्ने आणि आकांक्षांच्या सोबत तितक्याच मोठ्या जवाबदाऱ्या येतात. इच्छुकांना त्यांचे
लक्ष्य प्राप्त करण्याच्या दिशेने परिश्रमपूर्वक कार्य करण्यास सक्षम होण्यासाठी योग्य दिशा आणि
मार्गदर्शन आवश्यक आहे. प्रत्येक यूपीएससी इच्छुक व्यक्तीला या समस्येचा सामना करावा
लागतो, जेव्हा तो प्रत्येक वेबसाइटवर जातो, त्याने ऐकलेल्या प्रत्येक संस्थेकडे जातो, बाजारातील
प्रत्येक नवीन पुस्तक खरेदी करतो. फारच थोड्यांना योग्य मार्ग आणि योग्य मार्गदर्शक सापडतो. - यूपीएससीच्या ट्रेंडनुसार आणि प्रश्नपत्रिकेतील बदलत्या ट्रेंडचा नुसार शिकवणारे अनुभवी
शिक्षक मिळणे:
यूपीएससीचा अभ्यासक्रम अतिशय डायनॅमिक असल्याने परीक्षेचा ट्रेंड सतत बदलत असतो
त्यामुळे योग्य स्ट्रॅटेजि बनवून अभ्यास करणे खूप गरजेचे असते. अश्यावेळी उत्तम आणि
अनुभवी शिक्षक मिळणे खूप महत्वाचे असते. - घरात आर्थिक सहाय्य करण्यासाठी नौकरी करावी लागते म्हणून वेळ कमी मिळतो:
यूपीएससीच्या काही उमेदवारांना नोकरीसमवेत परीक्षेची तयारी करावी लागू शकते, विशेषतः जर
ते कुटुंबातील एकटे कमावणारे सदस्य असतील किंवा त्यांच्यावर कुटुंबातले बरेच अवलंबून
असतील तर. अशा वेळी त्यांना नोकरी करता करता यूपीएससीच्या आवडीचा अभ्यास करावा
लागतो. यामुळे अभ्यासासाठी कमी वेळ मिळतो आणि अभ्यासक्रम पूर्ण करणे हे अवघड काम
बनते. तसेच, त्यांना कामाच्या ठिकाणी असलेला ताण आणि आवाहने पण हाताळावी लागतात
आणि त्यामुळे अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करण्यास अजून अवघड होते.
- वेळेचे व्यवस्थापन आणि अभ्यासाचे वेळापत्रक बनवणे:
महाविद्यालयीन विद्यार्थी / कार्यरत व्यावसायिक / पहिल्यांदा शिकणारे या सर्वांना वेळेच्या
व्यवस्थापनाशी संबंधित समस्या असतात. मर्यादित वेळेत अभ्यास करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांसाठी
सुयोग्य डिझाइन केलेला अभ्यास आणि वेळ व्यवस्थापनाचे वेळापत्रक असणे खूप महत्वाचे आहे.
तयारी करताना पुरेशी पुनरावृत्तीची योजना अत्यंत आवश्यक आहे आणि विद्यार्थ्यांना या
महत्त्वपूर्ण पुनरावृत्तीसाठी वेळ कमी पडतो. - अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करणे:
विद्यार्थ्यांसाठी सर्वात मोठे मानसिक आव्हान म्हणजे आपल्या वातावरणापासून भोवतीच्या
स्वतःला अलिप्त ठेवणे खूप महत्वाचे असते. जवाबदाऱ्या, अभ्यासाचा ताण, कौटुंबिक कार्ये,
मित्रांचे विवाह, प्रेम / ब्रेक अप इत्यादी गोष्टींमुळे लक्ष विचलित होते. सोशल मीडियादेखील
सर्वात मोठा विचलित करणारा फॅक्टर आहे. ह्या सर्व गोष्टींपासून स्वतःला अलिप्त ठेवून किंवा
योग्य बॅलन्स राखून अभ्यास करावा लागतो. - अपयश तसेच व छोटे छोटे यश हाताळण्याची वृत्ती:
पहिल्याच प्रयत्नात फार कमी विद्यार्थ्यांना यश मिळते. यूपीएससी परीक्षेत बर्‍यापैकी संयमाची
गरज असते. योग्यप्रकारे हाताळले नाही तर अपयश, उमेदवाराच्या क्षमतेवर आणि
आत्मविश्वासावर परिणाम करतात. त्यांचा आत्मविश्वास परत आणणे आणि वाढवणे आवश्यक
असते. जे अपयशानंतर पुन्हा उभे राहतात तेच या शर्यतीत टिकून राहू शकतात आणि या
प्रतिष्ठित नौकऱ्या मिळवू शकतात. तसेच दुसर्‍या मार्गाने इच्छुकांनी प्रिलिम्स किंवा मॉक
टेस्टमध्ये चांगले गुण मिळविणे यासारख्या छोट्या छोट्या यशामुळे अति आत्मविश्वास (ओव्हर
कॉन्फिडन्स) वाढू देऊ नये. शेवटचा टप्प्या पर्यंत योग्य टेम्पो आणि चांगली वृत्ती जपणे महत्वाचे
आहे!
- उपलब्ध साधनांमधला गोंधळ:
गेल्या काही वर्षांत संसाधनांची उपलब्धता वेगाने वाढली आहे. नोट्स, व्हिडिओ लेक्चर्ससाठी
इंटरनेट सदाहरित बाजारपेठ आहे. नवीन उमेदवारास संसाधनांचा योग्य संच निवडणे अवघड
जाते. त्यामधून योग्य स्त्रोत ओळखणे आवश्यक आहे जे यूपीएससी अभ्यासक्रमाच्या अनुसार
फिल्टर केलेली माहिती आणि ज्ञान प्रदान करतात. - चालू घडामोडींच्या महासागरात हरवणे:
इच्छुकांना विविध स्त्रोत आणि वर्तमानपत्रांमधून चालू घडामोडींची तयारी करण्याची वेळ मर्यादित
ठेवणे कठीण वाटते पण ते करणे आवश्यक आहे. सध्याचे सर्व कार्यक्रम महत्त्वाचे नसतात.
परीक्षेच्या टाइमलाइनवर काय फरक पडेल याची फिल्टरिंग करावी लागते आणि यूपीएससी
अभ्यासक्रमामध्ये प्रासंगिकता देखील ओळखावी लागते.
- जाहिरातींनां बळी पडणे:
गेल्या काही वर्षात दोन्ही ऑनलाइन आणि ऑफलाइन जाहिराती मोठ्या प्रमाणात वाढल्या आहेत.
असंख्य संस्था आणि वेबसाइट्स आहेत ज्यांनी इच्छुकांना केकवॉक सारख्या यूपीएससीच्या
गुणवत्ता यादीमध्ये नेण्याचे वचन दिले आहे. इच्छुकांना आकर्षित करण्यासाठी जाहिरात
मोहिमेमध्ये मोठ्या प्रमाणात पैसे खर्च केले जातात. योग्य संस्थेची निवड करणे अशा
परिस्थितीत अतिशय कठीण होते.
ह्या आणि अश्या इतर कोणत्या अडचणी आहेत हे समजून घेऊन त्या अडचणींवर मात करण्याचे
मार्ग आपण पुढच्या ब्लॉग मध्ये पाहूयात.
अधिक माहितीसाठी आणि कॉउंसेलिंग संपर्क करा,
सहना वैद्य ८९२८४५८४७९ (संस्थापक-शिक्षक : प्रवाह इन्स्टिटयूट).
Add Comment