यु.पी.एस.सी ऑपशनल कसा निवडावा?

यु.पी.एस.सी मुख्य परीक्षेत २ पेपर आपल्याला आपल्या चॉईस ने निवडता येतात.
त्याला ऑपशनल पेपर असे म्हणतात. मुख्य परीक्षेच्या ऑपशनल पेपर (पेपर सहावा आणि पेपर
सातवा) एकूण 500 गुणांचे आहेत जे लेखी आणि व्यक्तिमत्त्व चाचणीच्या एकूण गुणांपैकी
जवळपास 25% (2025) असतात, डील मेकर किंवा डील ब्रेकर असू शकतो.
ऑपशनल निवडणे हे आपल्या तयारीच्या कालावधीत सर्वात महत्त्वपूर्ण निर्णयांपैकी एक असेल.
म्हणूनच, तुम्हाला यावर लवकरात लवकर निर्णय घ्यावा. आपण असा विषय निवडला पाहिजे
ज्यामध्ये आपल्याला पुरेसा आत्मविश्वास आहे की आपण चांगले गुण मिळवू शकाल.

स्टेप बाय स्टेप गाईड

1. ऑपशनल विषयावर निर्णय घेण्यापूर्वी आपण कमीतकमी 15 दिवस देण्यास तयार असणे
   आवश्यक आहे.
   २. यूपीएससीच्या वेबसाइटवरून नवीनतम सिव्हिल सर्व्हिसेस परीक्षा नोटिफिकेशन डाउनलोड करा
   आणि त्याची प्रिंट आउट घ्या.
2. नोटिफिकेशन मध्ये ऑपशनलसची यादी शोधा. त्यात 26 विषयांची यादी आहे.
3. त्या विषयांना कट ऑफ करायला सुरुवात करा जे तुम्हाला नक्की माहिती आहे की तुम्ही
   कधीही घेणार नाही. उदाहरणार्थ, आपण मॅकेनिकल इंजिनीअरिंगचे पदवीधर असल्यास आपण
   वैद्यकीय विज्ञान किंवा वाणिज्य आणि अकाउंटन्सीचे विषय तुम्ही कॅन्सल करण्याचा विचार करू
   शकता.
4. विषय कॅन्सल करताना आपण एखाद्या विशिष्ट विषयाची स्वतःची आवड आणि योग्यता
   देखील विचारात घ्यावी. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही एखाद्या तत्वज्ञानासारख्या मानवतेच्या
   पार्श्वभूमीचे असाल तर तुम्हाला भौतिकशास्त्र किंवा रसायनशास्त्र यासारखे विज्ञानावर आधारित
   विषय कॅन्सल करावे लागतील.
5. कोणत्याही परिस्थितीत, एखाद्या विशिष्ट विषयावर लक्ष देण्यापूर्वी नोटिफिकेशन मधल्या
   विषयाचा तपशीलवार अभ्यासक्रम पहा.
6. निवडण्यासाठी विषय कमी झाल्यामुळे एखादा विषय कॅन्सल करताना विशेष काळजी घ्या.
   आपण तो विषय शकत नाही याची 100% खात्री झाल्यावरच एखादा विषय काढून टाका.
7. वरील प्रक्रियेच्या शेवटी आपल्याकडे आदर्शपणे 2-3 पर्यायी विषय शिल्लक राहतील.
   तिन्हीपैकी एक विषय हा विषय आपण पदवीधर शिक्षणाशी संबंधित असावा. उदाहरणार्थ, जर
   आपण डॉक्टर म्हणून पदवी संपादन केली असेल तर वैद्यकीय शास्त्राला आपला पर्यायी विषय
   म्हणून निवडण्याचे आपल्याकडे आधीच पुरेसे कारण आहे. परंतु काही कारणास्तव आपल्याला हा
   विषय आवडत नसेल तर आपण मानसशास्त्र किंवा प्राणीशास्त्र यासारखे विषय निवडू शकता. मी
   म्हणेन की आपण पदवीधर केलेला विषय निवडा, जोपर्यंत तसे करण्याची जोरदार कारणे
   नसल्यास.
8. इतर जनरल स्टडीस पेपर्समध्ये जास्त विषय असलेले विषय निवडणे देखील चांगले आहे.
   अशा प्रकारे आपली तयारी समग्र असू शकते आणि वेळ पण कमी लागेल. उदाहरणार्थ भूगोल
   निवडणे, इतिहास किंवा राज्यशास्त्र आपल्याला इतर पेपरांमध्ये मदत करेल.
9. अभ्यासक्रमाद्वारे वारंवार जाऊन काळजीपूर्वक तिन्ही पर्यायांचा सखोल विचार करा.
10. नंतर निवडलेल्या विषयांसाठी चांगले स्त्रोत आणि सामग्री उपलब्ध असल्याचे सुनिश्चित
    करा. यापैकी तीनपैकी कोणतीही कमी पडल्यास तो विषय कॅन्सल करू शकता. निवडलेल्या
    ऑपशनलसाठी चांगले स्त्रोत असणे ही एक महत्त्वपूर्ण निकष आहे. उदाहरणार्थ डोगरी साहित्यात
    पुरेशी स्रोत असू शकतात किंवा नसू शकतात.
11. विचार करण्याच्या पुढील महत्त्वाच्या निकष म्हणजे, ऑपशनल विषयाचा अभ्यास स्वयं-
    तयारीद्वारे करता येतो की त्याला अतिरिक्त मार्गदर्शनाची आवश्यकता आहे. अतिरिक्त
    मार्गदर्शनाची आवश्यकता असल्यास, आपल्याला ऑनलाईन किंवा ऑफलाइन कोणाकडून / कोठे
    मार्गदर्शन मिळू शकेल असे चांगले गुरू / शिक्षक / संस्था आहेत का ते तपासण्याची गरज आहे.
    जर तेथे केवळ ऑफलाइन मार्गदर्शन उपलब्ध असेल तर आपण स्वतःला हा प्रश्न विचारला
    पाहिजे की आपण जिथे राहता त्या ठिकाणाहून जवळ / प्रवेशयोग्य आहे काय. उदाहरणार्थ, जर
    आपण चेन्नईमध्ये राहता आणि चांगले मार्गदर्शन केवळ दिल्लीमध्ये ऑफलाइन उपलब्ध असेल
    तर कदाचित आपण त्या विषयाचा विचार करू शकत नाही.
12. शेवटी, निवडलेल्या ऑपशनल विषयाचा यूपीएससीच्या मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांमधून
    आणि आपल्याकडे असलेल्या स्त्रोतांच्या / मार्गदर्शनाद्वारे विचारलेल्या प्रश्न सोडवता येतात ना
    याची खात्री करुन घ्या. जर आपल्याला असे वाटते की विचारलेले प्रश्न आपल्या संसाधनांशी
    जुळत नाहीत तर एकतर संसाधने बदला किंवा वेगळ्या विषय विचारात घ्या.
13. ऑपशनल विषय ठरल्यानंतर मूलभूत स्त्रोत पुस्तक किमान एका आठवड्यासाठी वाचा. एका
    आठवड्याच्या कालावधीत आपण या विषयाबद्दलच्या आपल्या योग्यतेचे स्पष्टपणे विश्लेषण
    करण्यास सक्षम असाल आणि आपण दीर्घकाळ आणि वारंवार त्याचा अभ्यास करण्यास सक्षम
    आहात किंवा नाही हे हि तुम्हाला कळेल. सोयीस्कर नसल्यास कृपया विषय वेळेत वेळेत बदला.
    आपण तो निवडला आहे म्हणून, आपल्याला त्यालाच धरून राहिले पाहिजे अस नाही. आपण
    इतर ऑपशनल वर जाऊ शकता आणि त्यासह समान प्रक्रियेचे अनुसरण करू शकता.

अधिक माहितीसाठी आणि कॉउंसेलिंगकरिता संपर्क करा,

सहना वैद्य ८९२८४५८४७९ (संस्थापक-
शिक्षक : प्रवाह इन्स्टिटयूट आणि मुंबई युनिव्हर्सिटी प्रशिक्षक).